>
Home
>
Boeken
Bewegen, Samenl.
Lich. Opv. VMBO
Conditieleer 1
Conditieleer 2
Groene Spelen
Agressie en Geweld
Zelfverdedigingsspelen
Bestellen
>
Overige
Docenten
Leerlingen
Volwassenen
Training algemeen
Conditie
Sportoriëntatie
Voeding
J. Tinbergen College
>
Links
KVLO
BVLO
Jan Luitingfonds
School en sport
SLO
APS
NOC-NSF
digischool/lo
Sports Media
Computervaardigh.
overige links
>
Over deze site
>
Meer over ons
>
Contact Info.
|
Volwassenen
Een aantal mogelijkheden
Kiezen van een gezonde levensstijl
Nemen van een drempel
De RISKO-test, hoeveel risico loopt u op hart- en vaatziekten?
Breaking old patterns... doorbreken is o zo lastig!
Medische controle noodzakelijk?
Interessante sites met links:
sportoriëntatie
o.a. links m.b.t. gezondheid en voeding
Kiezen voor een gezonde levensstijl
Misschien staat voor u een nieuw begin. Misschien had u al
jaren het gevoel dat er "iets aan zou moeten gebeuren". En laten we
eerlijk zijn, onze welvaartsmaatschappij maakt het ons niet gemakkelijk.
Eten in overvloed, drinken in overvloed en als we ons willen verplaatsen
nemen we een comfortabel vervoersmiddel! Al is de hoogte van ons salaris
zeker een maat voor onze levenskwaliteit... een echte maat is het zeker niet.
Wie geconfronteerd wordt met een uitspraak van medische zijde, dat er "iets mis is" en
dat men in een zogenaamde "risicogroep" valt, schrikt. Geld is één ding, maar gezond
zijn is uiteindelijk het voornaamste. Wie zich in bovenstaande herkent, doet er zeker
verstandig aan deze informatie goed door te nemen. Maar het zou fout zijn te beweren dat
deze informatie enkel en alleen is afgestemd op de groep met een slechte conditie.
Een gezonde levensstijl is voor een ieder van belang.
terug naar begin
Een gezonde levensstijl heeft niets te maken met het leveren van een unieke sportprestatie.
We hoeven geen kennis op te doen om in recordtijd de marathon af te leggen. We zullen niet
dieper op krachtsport ingaan om een record gewicht te kunnen heffen.
Wel willen we weten wat een gezonde levensstijl is en wat we kunnen
doen om in een goede conditie te komen en te blijven!
Daar is kennis
voor nodig. Niet alleen op het gebied van het kunnen uitvoeren van
bepaalde bewegingen; een grondige kennis omtrent goede voeding is van even groot belang.
Tenslotte zullen we moeten beseffen dat er een merkwaardige verstrengeling is van
lichaam en geest. Het kan daarom ook van belang zijn om te ontdekken, dat we ons
in een stress-situatie bevinden en - nog belangrijker - dat we weten wat we hieraan
kunnen doen!
Nemen van een drempel
terug naar begin
Jeugdige lezers zullen zich waarschijnlijk niet direct in bovenstaande omschrijving herkennen, maar ook voor deze groep geldt "pas op je gezondheid". Het is opvallend hoe in de hoogste klassen van het voortgezet onderwijs, bij veel leerlingen er sprake is van een conditie-terugval. Sport is voor die groep kennelijk niet meer interessant en het "frietje met" behoort tot het dagelijkse voedingspatroon. Juist voor deze groep geldt dat het kiezen van een goede levensstijl zeer bepalend kan zijn voor de kwaliteit van het verdere leven.
Het is in feite bizar dat er in de westerse wereld zoveel aandacht wordt besteed aan
allerlei luxe. Zo kennen we managers die geen moeite hebben om een zeer dure Mercedes
te kopen, maar die bij het eventueel aanschaffen van fitnessapparatuur om op aanwijzing
van een arts te oefenen, twijfelen... is er ook een goedkoper toestel? Psychologisch is
bovenstaande houding heel goed te verklaren. We zijn opgegroeid in een maatschappij waar
daadwerkelijk werken aan een goede conditie als onbelangrijk wordt ervaren. Op school
wordt vrijwel alle tijd besteed aan intellectuele vakken. Het vak "lichamelijke oefening"
wordt niet als een gelijkwaardig vak beschouwd. Lichamelijke opvoeding en in het verlengde
daarvan sport, worden als een soort activiteit gezien die men als hobby kan bedrijven.
Bij het vak biologie leren we allemaal processen die zich in ons lichaam afspelen, maar een
eenvoudige test die vertelt hoe het met onze eigen gezondheid gaat, ontbreekt.
terug naar begin
Wie een
fitnessapparaat koopt, erkent voor zichzelf dat er wat moet gebeuren en liefst wil men dat
niet ruiterlijk erkennen. Slechts de uitspraak van een arts, of de daadwerkelijke confrontatie
met een lichamelijke inzinking, doet ons beseffen hoe belangrijk het hebben van een goede
lichamelijke conditie wel is. Het kopen van een dure Mercedes vormt voor bepaalde personen
geen drempel; het erkennen dat er iets aan de lichamelijke conditie mankeert echter wel.
Het is in dit verband opmerkelijk dat veel mensen de gang naar de arts mijden, wellicht omdat
ze zeer goed weten met welke uitspraak ze geconfronteerd zouden kunnen worden. Het blijkt
in de praktijk ook een hele stap om de auto of de bromfiets te laten staan en een joggingpak
aan te trekken. De buren zouden wel eens kunnen zeggen, dat het "in de bol is geslagen".
Bedenk echter dat het uiteindelijk om uw eigen gezondheid
gaat. Heb op dat punt werkelijk lak aan alles en iedereen!
RISKO-test
terug naar begin
Indien de feiten nog niet overtuigen, bieden we u de RISKO-test aan. Deze test
werd door de Michigan Heart Association ontwikkeld om een schatting te geven van
het risico dat men loopt een hartinfarct te krijgen, in relatie tot verschillende
risicofactoren, geslacht leeftijd.
We zien dat de tabel in een aantal regels (rijen) is ingedeeld, die te maken hebben
met verschillende factoren. Zo wordt er gekeken naar de factoren leeftijd, aanleg,
gewicht, beweging, cholesterol, bloeddruk en geslacht. Het is de bedoeling dat u rij
voor rij invult en zo uw punten bepaalt. U telt vervolgens de punten op om tot een
totaalscore te komen.
terug naar begin
We geven nog de volgende toelichting.
- gewicht: Indien u op dit moment nog niet weet wat uw overgewicht is, maakt u een
schatting van uw overgewicht;
- roken: Indien men bij het roken diep inhaleert dient men 1 punt extra te tellen;
- lichaamsbeweging: Indien men regelmatig aan sport doet (alleen of in teamverband)
trekt men 1 punt af;
- cholesterol: Hoogstwaarschijnlijk kent u het percentage niet. Maak een schatting
hoe vet
(dierlijk vet) u eet. Eet u vegetarisch dan scoort u 1 punt.
Eet u met mate vlees dan scoort 2 tot 3 punten. Eet u zeer vet
dan scoort u 7 punten.
Tegenwoordig kan men met eenvoudige testjes het cholesterol-gehalte bepalen. Hier past
een waarschuwing. Een enkele meting kan vaak een onbetrouwbaar beeld opleveren van het
cholesterolgehalte. Dit is ook de reden dat de Hartstichting afraadt om af te gaan op
slechts een enkele meting.
- systolische bloeddruk: Bij het meten van de bloeddruk worden steeds twee bloeddruk-waarden
opgegeven. De hoogste waarde komt met de systolische bloeddruk overeen. Er worden
tegenwoordig bloeddrukmeters aangeboden waarmee iedereen zijn of haar bloeddruk kan meten.
We plaatsen daarbij wel een waarschuwing. Het meten van de bloeddruk vereist de nodige
ervaring. Zelfs de moderne digitale bloeddrukmeter kan bij onkundig gebruik tot onbetrouwbare
waarden leiden. Wellicht kunt u de bloeddruk opvragen bij een bezoek aan uw huisarts, of kan
deze een waardeoordeel geven over uw bloeddruk.
Tussenschalen dient men zelf te schatten.
De volgende overzicht geeft de uitslag weer.
terug naar begin
score: risico
- 6 - 11: risico ligt ver onder het gemiddelde
- 12 - 17: risico ligt onder het gemiddelde
- 18 - 24: risico komt overeen met het gemiddelde
- 25 - 31: risico is redelijk groot
- 32 - 40: risico is gevaarlijk hoog
- 41 - 62: er bestaat direct gevaar, raadpleeg uw arts
Ook hier nog een aantal waarschuwingen. Allereerst moeten we opmerken dat er nog
een aantal risicofactoren zijn die niet in de tabel zijn opgenomen. Dit houdt in
dat de tabel nooit "een volledig getrouw beeld" geeft.
terug naar begin
Ten tweede, de waarden hebben steeds betrekking op gemiddelden en aangezien mensen
onderling nogal kunnen verschillen, is het gevaarlijk om uitslagen
als "definitieve oordelen" op te nemen. Het zou echter onjuist zijn
om totaal geen waarde aan dit soort cijfers te hechten.
Er zijn mensen die een ster zijn in alle goede raad in de wind te slaan.
Met groot gemak wordt dan bijvoorbeeld naar een ver familielid gewezen die
toch ook zo oud is geworden ondanks het roken en het drinken. Vaak gaat het
dan echt om een "ver familielid" en het verhaal vertelt niets over de
levenskwaliteit van ons "verre familielid". Bedenk dat naast het verhoogde
risico op een hartinfarct, een ongezonde levensstijl ook direct ingrijpt op
de kwaliteit van het leven. Kortademigheid, snel vermoeid zijn, allerlei
kwaaltjes, stramme spieren... het zijn de onkostenposten voor een levensstijl
die ook anders had kunnen zijn.
terug naar begin
We dienen ook te bedenken dat de mens een enorm aanpassingsvermogen heeft,
ook een aanpassingsvermogen als het gaat om zijn gezondheid.
We kunnen vaak jaren "als een beest leven", ons aanpassingsvermogen regelt
dat we ons ogenschijnlijk volledig onverstoord staande weten te houden.
Sterker nog, vaak schromen we niet te tonen hoeveel we wel presteren,
terwijl overduidelijk is welk levenspatroon we genieten. Jaren kan men
dat volhouden... maar vergis u niet, eens komt de klap. Gelukkig zijn die
voor het optreden van zo'n klap beseffen dat het zo niet langer kan!
Breaking old patterns
terug naar begin
De Britse Open Universiteit besteedt naast de bekende intellectuele cursussen,
veel aandacht aan allerlei onderwerpen die te maken hebben met ons dagelijks leven.
Zo is er ook een cursus met als titel "Health Choices". Het gaat hier om een cursus
die ingaat op het veranderen van slechte levenspatronen en het kiezen van een bewust
gezond leven. Een belangrijk gedeelte van deze cursus wordt besteed aan het onderwerp
"Breaking old patterns". Het kunnen breken met een patroon dat in jaren is ingeslapen,
is stellig een van de moeilijkste opgaven die er is.
terug naar begin
Het doorbreken van een bestaand patroon berust
op twee principes; het onderkennen van foute toestanden
en het plannen van een alternatief.
Het aardige hierbij is dat we nauwelijks hoeven te zeggen wat foute toestanden zijn.
Steeds weer blijkt dat personen die "op het randje leven" zeer goed beseffen wat
ze allemaal fout doen. Het merkwaardige is echter dat ze er niets aan doen.
Met open ogen lopen ze in de grote val! Nogmaals, u weet doorgaans precies wat
er aan mankeert, u moet alleen voor eens en voor altijd de schakelaar omzetten.
Denk niet dat een gezond leven een sober en onaangenaam leven is. Het is algemeen
bekend hoe enorm men zich voelt als de conditie beter wordt. Goed eten heeft niets
te maken met "vrijwel niets eten". Goed eten heeft ook niets te maken met "niet
lekker eten". Het regelmatig lichamelijk inspannen heeft niets te maken met "de
levenswijze van een gezondheidsfreak". Het er af en toe eens lekker van nemen heeft
niets te maken met luiheid.
terug naar begin
Het volgende rijtje geeft een opsomming van een aantal bekende vooroordelen,
probeer als oefening voor u zelf ieder vooroordeel te ontzenuwen.
joggen
- alleen voor mensen die kunnen joggen;
- ik ben te dik;
- ik maak me belachelijk;
- ik ben er te oud voor;
- ik moet eerst meer weten over de techniek; is alleen goed voor de beenspieren;
is slecht voor de longen en het hart;
fietsen
- ik ben te dik;
- ik heb er een speciale fiets voor nodig;
- heeft alleen zin als er lange afstanden worden gefietst-,
eten
- gezond eten is zeer weinig eten;
- bij gezond eten is vet geboden;
- bij gezond eten moet je bij iedere maaltijd het aantal calorieën tellen;
terug naar begin
Vooroordelen zijn vaak de vaste bakens voor diegenen die wel weten dat ze
ongezond leven, maar die het niet kunnen opbrengen om de goede keuze te maken.
Vaak is het zo dat het ene patroon het andere uitlokt. De drinker die zich zelf
zoveel schade aandoet dat ook sigaretten nodig zijn om zijn onbevinden te dempen.
De jachtige manager die door dit onrustige leven zijn toevlucht neemt tot allerlei
rustgevende pillen. De huisvrouw die denkt "het wordt toch nooit anders" en vervolgens
er ook niets aan doet om het werkelijk anders te laten zijn. Wees er echter zeker van:
Slechte gewoontes zijn te overwinnen. Vaak kost het moeite, maar het kan!
terug naar begin
- onderstreep voor u zelf de foute gewoontes waaraan u zich schuldig maakt.
- probeer, indien u dit bevalt, de gewoontes op schrift te zetten en houdt een
soort dagboek bij waarin u beschrijft wat goed en wat fout ging.
Op deze wijze confronteert u zichzelf nadrukkelijk met uw eigen levenswijze.
- Probeer voor u zelf na te gaan op welke ogenblikken u bepaalde gewoontes heeft.
Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat u extra eet in situaties van stress. Het kan zijn
dat u te veel eet, omdat u domweg eet wanneer u eten onder ogen krijgt.
- Maak een plan en houdt u zich aan dat plan. Als u bijvoorbeeld van plan bent woensdag
en zaterdag te gaan joggen, houdt u zich aan dat plan. Bedenk steeds dat uw gezondheid
uiteindelijk de hoogste prioriteit heeft!
- Probeer afspraken met de familie te maken of met een goede vriend of vriendin.
Samen blijkt doorgaans veel gemakkelijker dan alleen.
- Benader alles wat u doet vanuit een positief gezichtspunt: uw nieuwe levenswijze komt
voort uit een keuze voor "het goede leven" en kan nooit alleen maar een tijdelijke
reactie zijn op uw problemen.
- leder mens is een sociaal wezen. We leven nu eenmaal op deze wereld met anderen.
Soms kunnen die anderen een enorme stimulans zijn en soms kunnen die anderen een geweldige
rem zijn. Soms is men bang dat het kiezen van een gezonde levensstijl in de ogen van
"die anderen" wordt gezien als een keuze voor "een saai leven" ... "Piet drinkt niet
meer op de verjaardag van de buurman... Piet doet gezond!". Onzin natuurlijk; een
gezonde levensstijl heeft niets te maken met ongezellig zijn. Een gezonde levensstijl
verbiedt ook niet om eens lekker uit de band te springen. Integendeel, geestelijke
ontspanning is van groot belang en een gezellige avond met de buren kan zeer ontspannend
zijn. Als u problemen heeft met joggen en fietsen omdat de buurt u zou uitlachen, koop
dan een (goede) hometrainer en ga desnoods op de slaapkamer trainen! Zeker voor huisvrouwen
die zich vaak omringd weten door de goede raad van alle buurvrouwen kan zo'n hometrainer
wonderen doen.
- Doe alles met mate. Ga niet ineens als een gek hollen om zo de schade van jaren
in "een uurtje"
in te halen. Dit soort mannetjesputtersgedrag is domweg gevaarlijk.Natuurlijk is
het nodig dat
men weet wat men doet.
Medische controle noodzakelijk?
terug naar begin
Er zijn mensen die meteen alles "grondig" aanpakken. Is het mis met de conditie,
dan zullen ze er eens grondig tegenaan gaan... Laten we maar direct het zwaarste
trainingsschema nemen.
Uiteraard is een dergelijke instelling fout. De consequenties van een levensgewoonte,
die in de loop der jaren is ingesleten, kan men niet zomaar door een weekendje "er tegen
aan te gaan" wegpoetsen. Sterker nog een dergelijke aanpak kan zelfs zeer gevaarlijk zijn.
In deze paragraaf zullen we nagaan wat we moeten doen alvorens we werkelijk beginnen.
We doelen dan op het eventueel raadplegen van de huisarts, dan wel de arts op een
Sportmedisch Adviescentrum.
Aanbevelingen NSF en Nederlandse Hartstichting
terug naar begin
De Nederlandse Sport Federatie beveelt samen met de Nederlandse Hartstichting in ieder
geval een onderzoek aan indien (NSF-publicatie nr. 96, juli 1983), we citeren:
...alvorens met een trimprogramma te starten, zeker in het geval u gedurende langere tijd
niet aan sport heeft gedaan of wanneer u ouder bent (boven +/- 35 jaar). Uw lichaam is
dan nl. niet meer gewend aan de extra belasting die intensief bewegen eenmaal met zich
meebrengt..
Tot zover het citaat rond de raadgeving die NSF en Nederlandse Hartstichting aan
personen meegeven die willen beginnen met een trimprogramma.
Aanbevelingen Britse Health Education Council
terug naar begin
De Britse Health Education Council zegt het volgende (citaat uit de brochure Looking
after yourself, een brochure die werd opgesteld n.a.v. het BBC-programma "Feeling Great!",
1979):
Is medisch onderzoek nodig alvorens met een regelmatige training te beginnen? Zo lang u maar
de juiste vorm kiest en in het begin voorzichtig begint om vervolgens een traningsprogrammaprogramma
dag voor
dag en week voor week voorzichtig uit te bouwen, zal een dergelijk programma u goed doen,
zonder dat u zich daarbij forceert.
Raadpleeg echter een arts als:
- u ooit last had van hoge bloeddruk of hartklachten heeft gehad,
- u ooit last heeft gehad van problemen met de luchtwegen zoals bij astma en bronchitis;
- u last heeft van gewrichtsaandoeningen (artritis, pijn in de gewrichten) of last heeft
van uw rug,
- als u herstellende bent van een ziekte of een operatie;
- indien u zich sowieso zorgen maakt of training geen slecht gevolg zou kunnen hebben
voor uw gezondheid.
terug naar begin
De meest adviezen zijn eenvoudig terug te voeren op het voorkomen van overbelasting
van delen van ons lichaam, die bij een training stellig extra belast zullen worden.
Ziekteprocessen verlangen rust en een extra belasting zal doorgaans vertragend op het
genezingsproces werken.
Het laatste advies haakt in op een natuurlijke angst die bij velen voorkomt;
"kan ik een dergelijke training nog wel aan?".
Uiteraard geldt dat, indien uw conditie ronduit slecht is, u de zaken zeer voorzichtig
dient aan te pakken. Een gesprek met een arts kan in deze wellicht stimulerend werken.
|
Albert Sickler bv
nemen van een drempel
breaking old patterns
medische controle?
|
|
|